Match

1 op 1 met het Rijksmuseum

12 musea in Nederland maken tegelijkertijd een match tussen een topstuk uit de collectie van het Rijksmuseum en een topstuk uit eigen collectie. 11 daarvan kun je bezoeken met je Museumkaart.

Naar beneden scrollen

Gemeentemuseum het Hannemahuis

Een perfecte match in Gemeentemuseum het Hannemahuis. De verguld zilveren huwelijksbokaal uit 1691, gemaakt door de Harlinger zilversmid Willem Anskes Zeestra, vormt een match met het intieme huwelijksportret van Frans Hals uit ± 1622

Huwelijksportret door Frans Hals ca. 1622 — Huwelijksportret, ± 1622 - Frans Hals

De man en vrouw op het schilderij van Frans Hals uit ± 1622 zijn duidelijk gelukkig met elkaar. Het is een intiem dubbelportret. Een van de beste werken van Frans Hals. De bruidegom hangt ontspannen en voldaan achterover. Zijn knappe vrouw bloost. Het licht valt op haar blozende wangen, haar rechterhand met trouwring, haar schattige mutsje met roze lint, haar gesteven molenkraag. Het paar is omringd met de symbolen van liefde en trouw: de klimop en de wijnrank.

Huwelijksportret
Hannemahuis, Harlingen

Huwelijksbokaal — Huwelijksbokaal, 1691 - Willem Anskes Zeestra

De verguld zilveren huwelijksbokaal uit 1691, gemaakt door de Harlinger zilversmid Willem Anskes Zeestra voor het doopsgezinde paar Dirck Sickes en Pietje Jacobs Braam.

Huwelijksbokaal
Hannemahuis, Harlingen

Het architectonisch indrukwekkende Groninger Museum — Groninger Museum

De schilderijen 'Hollands meisje aan het ontbijt' van Jean-Étienne Liotard en 'Het meisje aan de pomp' van Matthijs Maris zijn een match. Beide schilderijen tonen een jonge vrouw in gedachten en daardoor afwezig, waardoor je als toeschouwer onopgemerkt blijft. Hoewel de werken er anders uitzien, geven ze samen een persoonlijk moment weer.

Hollands meisje aan het ontbijt — Hollands meisje aan het ontbijt, ± 1756 - Jean-Étienne Liotard

Hollands meisje aan het ontbijt van Jean-Étienne Liotard geeft je de mogelijkheid op gepaste afstand mee te kijken met een intieme scène van een jonge vrouw aan haar ontbijt. Enerzijds gefocust op het voorzichtig inschenken van een kopje thee, anderzijds volledig in zichzelf gekeerd, waardoor het haar bijna zou ontgaan dat er iemand met haar meekijkt.

Hollands meisje aan het ontbijt
Groninger Museum, Groningen

Meisje aan de pomp door Matthijs Maris — Meisje aan de pomp, 1872 - Matthijs Maris

Je herkent een soort afwezigheid in dit schilderij uit de Groninger collectie: Meisje aan de pomp van Matthijs Maris. Hier zie je een jonge vrouw die tijdens het water oppompen, een handeling die toch zeker enige concentratie vereist, langzaam maar overduidelijk in haar gedachten afdwaalt.

Meisje aan de pomp
Groninger Museum, Groningen

Artistieke buitenkant van Museum de Buitenplaats in Eelde — Museum De Buitenplaats

Museum De Buitenplaats koppelt Judith Leyster en Olga Wiese aan elkaar. De eerste vrouwelijke meesterschilder uit de Gouden Eeuw, die werkte in de kring rond Frans Hals in Haarlem naast één van de schilders die het intieme Nijsinghhuis, onderdeel van het museumcomplex, decoreerde.

De serenade — De serenade, 1629 - Judith Leyster

Judith Leysters luitspeler is uitgedost met een baret met pluim en draagt een rode met goudgeel en zwart gestreepte broek. Een Italiaanse dracht, commedia dell’arte-achtig, waarschijnlijk door haar afgekeken van de Utrechtse caravaggisten.

De serenade
Museum De Buitenplaats, Eelde

Sandvikens troost, 2010 - Olga Wiese

Olga Wiese schilderde rond 2010 een vreemd soort zelfportret: Sandvikens troost. 'Ik schilder de kneuzen in de wereld die het toch redden. Ik schep mijn eigen wereld.'

Sandvikens troost
Museum De Buitenplaats, Eelde

Het gebouw van Stedelijk Museum Kampen met op de zijkant een zwarte schildering van het gezicht van een man met hoed — Stedelijk Museum Kampen

Stedelijk Museum Kampen plaatst de intieme relatie tussen moeder en kind, ± 1660 geschilderd door Pieter de Hooch uit het Rijksmuseum naast 'Moederliefde' uit ± 1889 van Hendrik Kever uit eigen collectie.

Moedertaak Piter de Hooch — Moedertaak, ± 1660 - Pieter de Hooch

Pieter de Hooch is de schilder achter de voordeur, ‘de schilder van het kleine geluk’. Een moeder is bezig het haar van een knielend kind te ontdoen van luizen. Een zittend hondje leidt de blik naar een volgende kamer en vervolgens naar een buitenruimte, 3 geschakelde ruimtes met eigen lichtinvallen. De rode en bruine tinten van het schilderij zorgen voor een intieme en serene sfeer.

Moedertaak
Stedelijk Museum Kampen, Kampen

Moederliefde door Hendrik Kever — Moederliefde, ± 1890 - Hendrik Kever

Een boerin zit midden in een boereninterieur. Een kleuter leunt liefdevol tegen haar aan, de armpjes rusten op moeders schoot, terwijl moeder de knopen van het kinderjurkje op de rugzijde dichtmaakt. Hendrik Kever was een dromerige jongen die van kinds af aan niets liever deed dan tekenen en schilderen. Hij genoot zijn opleiding in de jaren 70 van de 19e eeuw aan de Amsterdamse Akademie voor Beeldende Kunsten en sloot zijn studie in 1879 af aan de Antwerpse Akademie.

Moederliefde
Stedelijk Museum Kampen, Kampen

Het Atelier in Museum Henriette Polak — Museum Henriette Polak

Museum Henriette Polak laat het topstuk van Breitner met model Geesje Kwak samenkomen met het portret van kunstenares Liesbeth Wezelaar-Dobbelmann (1996) door Arie Schippers. De bedscènes tonen beide vrouwen, jong en oud, in intieme overpeinzingen.

Meisje met de witte kimono, 1894 - George Breitner

George Breitner inspireerde zijn schilderij op Japanse prenten. Hij schilderde tussen 1893 en 1896 13 schilderijen van een meisje in een kimono. Op elk schilderij heeft zij een andere houding en de kimono verschilt van kleur. De kimono in dit schilderij is witzijden met borduursels en een oranjekleurige ceintuur. Het meisje is de 16-jarige Geesje Kwak, naaister en één van Breitners vaste modellen. Dit schilderij is één van 12 uit een serie waarvoor ze poseerde voor Breitner.

Meisje met de witte kimono
Museum Henriette Polak, Zutphen

Portret van Liesbeth Wezelaar, 1996 - Arie Schippers

Een intiem en monumentaal portret uit 1996 van Liesbeth Wezelaar (1917-2003). Ze zit op een divan, een lage rustbank. Haar hond ligt naast haar te slapen. Het lijkt een beetje alsof Liesbeth in haar eigen wereld is. De schildertoets van Arie Schippers is zacht en licht. De kwetsbaarheid van de oudere vrouw krijgt daardoor extra kracht.

Portret van Liesbeth Wezelaar
Museum Henriette Polak, Zutphen

De buitenkant van Stadsmuseum Alkmaar — Stedelijk Museum Alkmaar

Stedelijk Museum Alkmaar knoopt twee bijbelverhalen van twee 16e-eeuwse Alkmaarse schilders aan elkaar. Het verhaal van koning David die viel voor de schoonheid van Bathseba in bad door Jan van Scorel en Jezus tijdens het Laatste Avondmaal van plaats- en tijdgenoot Cornelis Buys.

Landschap van Bathseba — Landschap met Bathseba, ± 1542 - Jan van Scorel

In dit schilderij is van alles te zien. Van antieke fonteinbeelden tot de klassieke architectuur van het paleis. Het verbeeldt een Bijbels verhaal. Koning David beloert Bathseba, die linksvoor aan het baden is. David is het kleinste figuurtje rechts op het balkon. Zelfs van die afstand is hij betoverd door Bathseba's schoonheid.

Landschap met Bathseba
Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar

Het Laatste Avondmaal, 1535 - Cornelis Buys

Het schilderij verbeeldt de scène van Het Laatste Avondmaal. Buys combineerde verschillende ruimtelijke dimensies in één voorstelling. Het schilderij heeft een bijzondere vorm. In het gebouw vol klassieke ornamenten staan twee kinderfiguren: kindgoden. Ze tillen een ronde lijst waarin je het bijbelse verhaal Het Laatste Avondmaal ziet. Christus heeft hier net zijn discipelen verteld dat één van hen hem zal verraden, met geschrokken reacties tot gevolg.

Het Laatste Avondmaal
Stedelijk Museum Alkmaar, Alkmaar

Museum Huis Doorn

Museum Huis Doorn laat twee keramische topstukken van Meissner porselein zien: vogels van Joachim Kändler uit de 18e eeuw. Uit eigen collectie de hop, een bijna uitgestorven broedvogel. Hier zit hij met zijn parmantige kuif op een boomstronk getooid met bloemen en bladwerk. De Roerdomp is uit de vaste collectie van het Rijksmuseum.

Roerdomp — Roerdomp, ± 1750 – Joachim Kändler

In 1709 werd in Meissen bij Dresden een porseleinfabriek gesticht. Hier maakten ze voor het eerst in Europa echt porselein zoals uit China en Japan bekend was. De keurvorst van Saksen en koning van Polen, August de Sterke was de eigenaar van de fabriek. Deze Roerdomp - een soort reigerachtige vogel - werd voor hem gemaakt. August wilde alle wanden van zijn Japanse Paleis vullen met porselein.

Roerdomp
Museum Huis Doorn, Doorn

Hop, ± 1750 – Joachim Kändler

In het Huis Doorn, in de woon – werkkamer, pronkt deze kostbare porseleinen hop in de porseleinkast. Je herkent een hop aan zijn roodbruine veren en een lange, zwart gepunte kuif en zijn geluid: hoep-hoep-hoep. Het beeld is gemaakt door Joachim Kändler. Hij zette de hop op een boomstronk met bloemen en bladwerk.

Hop
Museum Huis Doorn, Doorn

Museum Gouda is gevestigd in het oude Catharina Gasthuis — Museum Gouda

Museum Gouda combineert het meisje van Verspronck met 'De gezusters' van Tholen. Het meisje kijkt je recht aan, waardoor je dichtbij haar voelt. Haar prachtige lichtblauwe jurk met veel kant en de 3 rijen van haar parelketting laten er geen twijfel over bestaan dat haar ouders rijk zijn. Bij Tholen voel je je juist voyeur bij een intieme scene.

Portret van een meisje in het blauw, 1641 – Johannes C. Verspronck

Verspronck zette het meisje in haar blauwe jurk neer als een kleine volwassen dame. In die tijd was dit was heel gebruikelijk. De identiteit van het meisje is altijd onbekend gebleven. Waarschijnlijk is het schilderij gemaakt in opdracht voor een rijke burgerfamilie. Het meisje draagt een verfijnde jurk bestikt met goudbrokaat. Voor die tijd zijn de kanten kraag en manchetten heel modern. De parels en de verenwaaier maken het chique plaatje compleet.

Portret van een meisje in het blauw
Museum Gouda, Gouda

De gezusters door Willem Bastiaan Tholen — De gezusters, 1895 – Willem Bastiaan Tholen

Op het schilderij zie je de gezusters Arntzenius. De twee meisjes zitten op een donkerrode chaise-longue en lezen beide een boek. Het linkermeisje zit rechtop en heeft het boek op schoot. Het rechtermeisje ligt tegen de rugleuning. Het boek waarin zij bladert ligt op de bank. De zusjes hebben bruin haar en ze dragen zwarte kleding met korte mouwen met daarover een wit schort en zwarte armwarmers.

De gezusters
Museum Gouda, Gouda

Het Zeeuws Museum — Zeeuws Museum

Het Zeeuws Museum kiest voor een match tussen het gevoelige portret van een jonge vrouw en 'En Prière': een biddend meisje uit 1885 van de Belgische kunstenaar Emile Delpérée. Schwartzes portret in het Rijksmuseum is een ware publiekslieveling.

Jonge Italiaanse vrouw met hond Puck, 1884-85 - Thérèse Schwartze

In haar atelier in Parijs schilderde Thérèse Schwartze dit schilderij van een jonge Italiaanse vrouw. Zij wisselt een blik met de hond Puck. Haar jurk is van verschillende rijke stoffen. Het was destijds niet heel gebruikelijk als jonge Nederlandse vrouw te werken in Parijs, zoals Schwartze deed. En een professionele kunstenaarscarrière ambiëren al helemaal niet. Maar Schwartze was standvastig en werd een succesvol portrettiste. Eén van haar portretten bevindt zich in de Uffizi in Florence.

Jonge Italiaanse vrouw
Zeeuws Museum, Middelburg

En Prière, 1885 – Emile Delpérée

Dit een meisje in gebed heeft een gebedssnoer in de hand en kijkt erg bedachtzaam. Ze draagt een mooie jurk en een grote parelketting. Emile Delpérée was een Belgische schilder, opgeleid aan de Academie voor Schone Kunsten in Luik. In 1885 werd hij aan diezelfde academie tot leraar aangesteld.

En Prière
Zeeuws Museum, Middelburg

Het Markiezenhof is gevestigd in een oud stadspaleis in Bergen op Zoom — Museum het Markiezenhof

Het Markiezenhof maakt een match tussen Gabriël Metsu uit de 17e eeuw en Siobhán Kaufman uit de 21e eeuw. Metsu's zieke kind is een publiekslieveling in het Rijksmuseum. Het hangt grieperig op schoot, toch ook een beetje genietend van de zorgzaamheid van de moeder. Bij Siobhán zijn de verhoudingen omgedraaid. Hier verzorgt en draagt de dochter de moeder. Beide schilderijen doen denken aan afbeeldingen van Maria met haar lijdende zoon in de armen, een piëta.

Het zieke kind ± 1665, Gabriël Metsu

In 1663 heerst de pest in Amsterdam. Eén op de 10 Amsterdammers overlijdt aan deze ziekte. Metsu schilderde dit kind rond deze tijd in krachtige, heldere kleuren tegen een grauwe achtergrond. De situatie doet je misschien denken aan een piëta: Maria met het dode lichaam van Jezus op haar schoot. Aan de muur hangt een schilderij met Christus aan het kruis, dat herinnert aan dit lijden.

Het zieke kind
Markiezenhof, Bergen op Zoom

Loslaten, Siobhán Kaufman

Loslaten heet het schilderij van Siobhán Kaufman van een zieke moeder en haar dochter. Siobhán woont en studeert in Breda. Zij was in 2022 finaliste van het programma Project Rembrandt met dit werk, dat nu matcht met Het Zieke Kind van Gabriël Metsu uit de 17e eeuw.

'Loslaten'
Markiezenhof, Bergen op Zoom

Museum van buiten — Limburgs Museum

Van Ovidius - uit Metamorfosen - stamt het verhaal over de kuise bosnimf Pomona, godin van de boomvruchten en de hitsige Vertumnus, god van de herfst. Vertumnus, vermomd als oude vrouw met een wandelstok tussen de benen, spreekt zijn geliefde toe. Pomona ligt bevallig onder een appelboom. Zo'n 400 jaar later schildert de Venlonaar Jean Laudy een vergelijkbare verleidingsscène: 'Naakt met appeltjes'. Foto: Laura Knipsael

Vertumnus en Pomona, 1613 – Hendrick Golzius

Vertumnus, de god van de herfst, in de gedaante van een oude vrouw. Hij praat met zijn naakte geliefde Pomona, de godin van de boomvruchten. Vertumnus grijpt met zijn rechterhand een wijnrank. Tussen zijn benen ligt haar wandelstok. Pomona ligt onder een appelboom en houdt in haar rechterhand een soort snijmesje waarmee zij fruit oogstte. Rechts op de voorgrond liggen appels, peren en druiven.

Vertumnus en Pomona
Limburgs Museum, Venlo

Naakt met appeltjes — Naakt met appeltjes ± 1930 - Jean Laudy

Voor een kunstopleiding vertrok Venlose kunstschilder Jean Laudy in 1894 naar België. Hij vestigde zich voor langere periode in Brussel, waar hij bekend werd als portrettist van de society. Dit waren de hoge rijke kringen met veel belangstelling voor kunst. Hij maakte onder andere portretten van leden van het Belgisch koningshuis. Daarnaast schilderde hij ook stillevens met rozen en schilderijen met naakte mensen, zoals bijvoorbeeld Naakt met appeltjes.

Naakt met appeltjes
Limburgs Museum, Venlo