Vrouwen in musea

Laat je inspireren door vrouwen in musea

Vrouwen vind je in alle onderdelen van musea. Als stichter, als onderwerp van een tentoonstelling of pronkstuk en als kunstenaar. Ontdek hieronder de kunst en verhalen van een aantal vrouwen in musea.

Naar beneden scrollen

Vrolijk en onbezorgd fietsend je stad of dorp verlaten zoals afgebeeld op deze kleurenlitho, dat is momenteel niet zo vanzelfsprekend. Al geruime tijd zijn we onze onbevangen vrijheid kwijt vanwege een akelig virus. We kijken reikhalzend uit naar betere tijden. De figuren op deze litho, reclame Simplex, genieten er wel van. Fietsende dames was destijds niet vanzelfsprekend. Voor vrouwen betekende de fiets: ‘een fysieke, sociale en psychologische bevrijding’. De fiets bevorderde hun vrijheid tijdens de voortschrijdende vrouwenemancipatie. Kunstenaar Ferdinand Hart Nibbrig ontwierp dit strakke, eenvoudige affiche. Hij werkte met frisse kleuren en vanuit het zogenoemde vogelperspectief. Dit is een moderne affiche, een sprekend beeld in tijden van sierlijke art nouveau-kenmerken. Deze litho is vanaf 1 mei te zien op onze expositie Het beeld spreekt! Art nouveau in de Nederlandse affichekunst. Hopelijk kan iedereen dan weer in vrijheid alle musea bezoeken. — Op dit reclame affiche voor fietsenmerk Simplex vallen de twee vrouwen op de voorgrond gelijk op. Fietsende vrouwen dat was destijds niet vanzelfsprekend. Voor vrouwen betekende de fiets een fysieke, sociale en psychologische bevrijding, die hun vrijheid bevorderde tijdens de voortschrijdende vrouwenemancipatie.

*Simplex Snel Sterk*
Nederlands Steendrukmuseum, Valkenswaard

Chateleine — Op de gordelhaal zie je Judith met het hoofd van Holofernes. Judith woonde in Betulia, een plaats die door legergeneraal Holofernes was ingenomen. Om haar stad te bevrijden gaat Judith op een nacht naar de tent van Holofernes. Hij hoopt uiteraard op een lange liefdesnacht, maar dat verloopt geheel anders. Judith voert Holofernes dronken, waarna ze hem onthoofd. Met het hoofd als trofee keert ze terug naar de Betulia. Dit verhaal over een sterke vrouw was in de 16de en 17de eeuw zeer populair. Het is vaak afgebeeld op schilderijen en prenten. Maar ook op kunstnijverheidsobjecten als kannen, bekers en haardplaten komt het verhaal geregeld voor.

*Prijzen op de loterij van Durgerdam*
Nederlands Zilvermuseum, Schoonhoven

SCHUNCK Heerlen Yael Bartana, Patriarchy is History, 2019, neon — Het neonwerk *Patriarchy is History* van Yael Bartana. Bartana maakte de letter-sculptuur in 2019 als voortzetting op haar performance What If Women Ruled the World? Haar werk, zo legt ze uit, zijn visualisaties van wat in de toekomst mogelijk plaatsvindt. Ze zetten je aan tot nadenken over de toekomst en het hier en nu. Hoe zou de wereld er bijvoorbeeld uitzien als vrouwen inderdaad de macht in handen zouden hebben?

*Yael Bartana*
SCHUNCK, Heerlen

In 1944 werd de Marine Vrouwenafdeling (MARVA) opgericht en in 1982 werd de MARVA opgeheven. Vrouwelijke militairen zijn vanaf de opheffing officieel geïntegreerd in de marine. Dit pronkstuk is een wervingsposter uit 1948.

*Wervingsposter MARVA uit 1948*
Marinemuseum, Den Helder

Trijn van Leemput, portret — Trijn van Leemput (1530–1607) heeft een heldenstatus in Utrecht. Vaak is ze daadkrachtig afgebeeld met pikhouweel. En dat is ook precies waarom de stad haar eert. Na maandenlang getreuzel van de - mannelijke - stadsbestuurders, trommelde Trijn in mei 1577 wat vriendinnen op om kasteel Vredenburg te gaan slopen. Al in 1639 is zij beschreven als de *kloecke heldinne* van Utrecht.

*Trijn van Leemput (1530–1607)*
Centraal Museum, Utrecht

De kamer van Aletta Jacobs — Bewonder de werkplek van feministe en eerste vrouwelijke Nederlandse arts Aletta Jacobs. Naast haar studies staan ook haar persoonlijke leven, vele reizen en haar werk voor het vrouwenkiesrecht staan centraal.

*Het bureau van Aletta Jacobs*
Universiteitsmuseum Groningen, Groningen

Pop van zuster Stieltjes met werkmansverband. Toonbeeld van innovatie in de verpleegkunde. — Wijkverpleegster Antje Stieltjes verbaasde in 1898 vriend en vijand met een revolutionaire uitvinding. Ze ontwierp het *Werkmansverband*. Hiermee kon je fabrieksarbeiders die last hadden van eczeem slimmer verbinden en ze zonder al te veel pijn te verschonen. Haar uitvinding paste ze toe op dit popje, dat ze instuurde naar de jury. Met haar uitvinding won ze op de 'Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid' de hoofdprijs.

*De Pop van Zuster Stieltjes*
Florence Nightingale Instituut, Culemborg

In het Verzetsmuseum in Amsterdam vind je de bril van verzetsstrijder en communiste Hannie Schaft. Hannie en haar strijdmakker Truus Oversteegen pleegde aanslagen op Duitsers en verraders. Na verschillende succesvolle missies werd Hannie op 17 april 1945, drie weken voor het einde van de oorlog, doodgeschoten.

*De bril van Hannie Schaft*
Verzetsmuseum Amsterdam, Amsterdam

Schilderkunst, Mechtelt van Lichtenberg toe Boeicop — Mechtelt van Lichtenbergh toe Boecop was één van de zeer weinige vrouwelijke schilders uit de 16e eeuw. In tegenstelling tot andere vrouwelijke schilders uit die tijd, beperkte ze zich niet tot kleine schilderijtjes en miniaturen. Deze *Piëta* doet in formaat en kwaliteit niet onder voor werk van mannelijke schilders. Het is haar vroegste en enig bekende Utrechtse werk.

*Piëta*
Centraal Museum, Utrecht

Lubbers met Nel Slis in 1993 — Nel Slis stond bekend om haar directheid en durf, als Nederlander in de internationale journalistiek en als vrouw tussen overwegend mannen. In de Tweede Wereldoorlog was ze in Engeland, ze luisterde daar Duitse gesprekken af en vertaalde deze naar het Engels.

*Onverschrokken correspondent Nel Slis*
Beeld & Geluid in Den Haag , Den Haag

Portret van Anna Maria van Schurman in een zeventiende eeuws gewaad. — *Anna Maria van Schurman* was de eerste vrouw die in Nederland aan een universiteit gestudeerd heeft. Ze studeerde aan de universiteit van Utrecht, al in het begin van de 17e eeuw. Anna Maria leerde Latijn, wat voor een vrouw in die tijd zeer uitzonderlijk was. Daarnaast bestudeerde zij verschillende andere talen zoals Grieks, Hebreeuws, Aramees, Syrisch en Ethiopisch. Haar doel was om de Bijbelteksten in de originele taal te kunnen lezen. Anna Maria was daarnaast een getalenteerde kunstenaar en een zeer gelovige vrouw.

*Anna Maria van Schurman*
Museum Martena, Franeker

Bet van Beeren nam in 1927 op 25-jarige leeftijd café 't Mandje aan de Zeedijk over. Zij was een van de legendarische uitbaatsters van Amsterdam. In een leren jas scheurde ze op de motor door de stad, soms met een nieuwe verovering achterop.

*Replica van Café 't Mandje*
Amsterdam Museum,

Witte jurk met kronkels — Iris van Herpen verovert de wereld met haar iconische en innovatieve werken. Hoewel de creaties sculpturaal aandoen, is het menselijk lichaam essentieel voor haar en vormt de catwalk haar belangrijkste podium. Vanuit de volle overtuiging dat mode sterk zal veranderen door nieuwe ontwikkelingen, zoals deze 3D-printtechniek Selective Laser Sintering, daagt ze zichzelf en anderen telkens weer uit om een stap verder te gaan.

*Jurk uit de collectie Escapism*
Centraal Museum, Utrecht

Vrouwen in musea

Vrouwen van Noord

Instaprondleiding Diva's

Muziektheater 'Hoor de vrouwen zingen'

Vrouwelijke oorlogsfotografen

Vrouwenpalet 1900 - 1950

Vraauwlu – Groningers die je wil kennen

Nous sommes ici

Diva's

From Ukraine with Love

Museumweek met Splinter en Quinty