Spoor van verbeelding

13 maart 2021 t/m 5 september 2021

Tentoonstelling

Deze activiteit is afgelopen.

Hoe werden reizigers met beeld verleid om de trein te nemen? De tentoonstelling Spoor van verbeelding laat met fraaie en kleurrijke affiches naast de geschiedenis van het reizen per spoor ook de ontwikkeling van ontwerpstijlen zien.

Op aanplakbiljetten uit de begintijd van de spoorwegen stond alleen tekst, maar eind 19e eeuw maakte de steendruktechniek kleurrijke reclameplaten mogelijk. Affiches op de stations en in reisbureaus brachten de reisbestemmingen, treinen of passagiers in beeld.

Geïllustreerde affiches

De eerste geïllustreerde spoorwegaffiches waren voor boottreinen, die aansloten op de veerdiensten met Engeland. Andere vroege affiches waren bedoeld om buitenlandse toeristen per trein naar Holland te lokken. Pas vanaf 1900 gebruikten Nederlandse spoorwegmaatschappijen ook affiches ter promotie van het binnenlandse verkeer. De verschillende maatschappijen gingen vanaf 1917 samen verder als Nederlandsche Spoorwegen (NS). Dat leidde niet direct tot veel nieuwe affiches. Pas toen het slecht ging tijdens de economische crisis in de jaren 30, liet de NS affiches maken voor speciale (korting)kaartjes en met slogans als Veilig Vlug Voordelig.

Concurrentie

Na de oorlog reageerden de spoorwegen op de concurrentie van de auto(bus) met vakantie- en autoslaaptreinen, terwijl de luxe Trans Europ Express (TEE) de strijd aanging met zakenvluchten. Later richtten NS-reclames zich op specifieke doelgroepen, zoals tieners en 65-plussers. Rond de eeuwwisseling kwamen de hogesnelheidstreinen in beeld.