Laat je inspireren
Wandkleed 'Entre' van Isabel Ferrand
Pronkstukken Entre

Wandkleed met 70 talen

Speciaal voor Museum IJsselstein maakte kunstenaar Isabel Ferrand (1962) een nieuw werk, Entre (2017), geïnspireerd op haar eerdere wandkleed Zee (2012). Ferrand werkte hiervoor samen met uitgeprocedeerde vrouwen in het AZC in Soesterberg. Samen borduren ze op gekleurde banden woorden en uitdrukkingen van persoonlijke betekenis. Woorden als ‘welkom’ en ‘ontmoeting’. Je leest de diepste wensen en verlangens, allemaal in hun eigen moedertaal. Om het wandkleed ook aan IJsselstein te verbinden zijn de talen van de meer dan 70 nationaliteiten die de stad rijk is in het kleed verwerkt. Het museum schonk het aan de stad IJsselstein.

Verschillende werelden

Culturele identiteit en erfgoed vormen een rode draad door het oeuvre van Ferrand. Vaak bevat het werk van de Portugees-Nederlandse kunstenaar een biografisch element. Soms in de verwijzing naar een erfstuk of een herinnering, soms in de doorklank van het onbegrip over een politieke situatie of in een algemeen gevoel van vervreemding van haar omgeving. Haar identiteit bevindt zich tussen verschillende culturen in: Portugal, Angola en andere voorheen Portugese koloniën waar haar vader via het leger gestationeerd was, en Nederland. Het leverde haar een scherp oog op voor de parallellen tussen verschillende werelden.

Isabel Ferrand

Isabel Ferrand behaalde in 1999 haar bachelor aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en in 2015 een master aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Haar werk was te zien in diverse groeps- en solotentoonstellingen, waaronder: Alles aan Kant, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (2017); Nieuwsgierigheid, Oude Hortus, Universiteitsmuseum Utrecht (2016) en Ongekend Kant, Museum IJsselstein (2014).

Liberty - pest en honger tijdens Leidens Beleg. burgemeester, soldaat, interieur, kerk, vrouw, man, historiestuk.
Pronkstukken Liberty

Vrijheid

De titel van dit stuk is letterlijk vrijheid. Hoe zag dat eruit in de 16e eeuw, toen mensen vaker werden geplaagd door pandemieën?

Nieuwe geschiedenis

In 2011 gaven Museum De Lakenhal en de Universiteit Leiden kunstenaar-fotograaf Erwin Olaf de opdracht een nieuw historiestuk te maken over het Beleg en Ontzet (1574) van Leiden, tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Pest

Olaf koos ervoor de dramatische laatste dagen van de belegering van de stad te verbeelden, met op de achtergrond de belofte van bevrijding door de Watergeuzen. Tijdens het Beleg van Leiden kwamen ruim 6.000 mensen om, bijna de helft van de toenmalige bevolking. Traditiegetrouw speelt honger de hoofdrol in dit verhaal. Olaf koos er juist voor de pest centraal te stellen, die volgens de nieuwste historische inzichten veel meer slachtoffers maakte dan honger.

Leidse modellen

De modellen in dit werk zijn bijna allemaal Leidse burgers. Olaf koos bewust voor een divers gezelschap, zo maakte hij het beeld eigentijdser én realistischer. Vergelijk Liberty maar eens met De zelfopoffering van Burgemeester Pieter van der Werf, een schilderij uit 1817 over dezelfde periode.

iPod en Leesbril

Veel attributen op Olaf's werk zijn afkomstig uit de collectie van Museum De Lakenhal. Als contrast voegde hij een paar moderne details toe, zoals een iPod en leesbril.

Feest

Elk jaar op 3 oktober viert Leiden nog steeds uitbundig feest. De Leidenaren eten hutspot, haring en wittebrood en zingen tijdens de Reveille. Waarom? Het hele verhaal over het Leidens Beleg en Ontzet vind je in het museum.

Pronkstukken Boekband

Voor de kust van Texel liggen tientallen eeuwenoude scheepswrakken. De vele voorwerpen die duikers er in de loop van de jaren hebben gevonden, hebben ons veel geleerd over de scheepvaart en het leven op zee in de 16e en 17e eeuw. Eén wrak had een wel heel bijzondere lading. Dit wrak, dat het Palmhoutwrak is genoemd, zat vol exclusieve, luxe voorwerpen.

Tussen de vondsten uit het Palmhoutwrak bevonden zich twee scheepskisten met ten minste 32 boekomslagen. Het waren vooral grote leren boekbanden, bedekt met uiteenlopende (vergulde) decoraties. Ook lagen er verschillende sluitingen van andere boeken bij. Mogelijk ging het hier om een grote bibliotheek van dure boeken. Een van de meest opvallende banden was een kalfsleren boekband met een koninklijk stempel.

###Koningen van Engeland, Ierland en Schotland### Het stempel stelt het wapen van de Schotse koninklijke familie Stuart voor. De Stuarts leverden al sinds de middeleeuwen de koningen van Schotland. Aan het begin van de zeventiende eeuw werd Koning Jacobus VI van Schotland ook de Koning van Engeland en Ierland. Al deze landen zijn in de vier vlakken van het gekroonde schildje afgebeeld, beginnend rechtsboven: de klimmende leeuw van Schotland, vier kleinere schildjes van de Engelse kroon met twee keer drie Engelse leeuwen en twee keer drie Franse lelies, de harp van Ierland en tot slot opnieuw het wapen van Engeland. Ook is er het oud-Franse motto van de Engelse Orde van de Kousenband op te lezen: Honi soit qui mal y pense, (Schande aan hem die er kwaad van denkt).

###Handelsband### Uit het onderzoek naar de boekband is gebleken dat het hier om een ‘handelsband’ gaat: een boekomslag voor particuliere verkoop. In bibliotheken in Cambridge zijn nog twee boeken aangetroffen met hetzelfde stempel. Net als deze boekomslag, zijn die banden vermoedelijk rond 1620 in Londen gemaakt. Er is geen reden om aan te nemen dat ze ooit aan het Engelse hof zijn geweest.