De rode draad, borduren in Bunschoten-Spakenburg

Schoollap

De meeste vrouwen op leeftijd herinneren zich nog wel dat zij zelf een (rode) schoollap borduurden. Vanaf 1878 tot 1974 stond het vak nuttige handwerken voor meisjes dan ook verplicht op het rooster van alle lagere scholen. Ze leerden kousen breien, stoppen en mazen, haken, borduren, naaien en soms ook patroontekenen. Deze vaardigheden waren uiterst nuttig, zeker omdat textiel tot in de jaren 60 kostbaar was.

Merklappen

Naast de schoolhandwerken is er ook aandacht voor de historie van het borduren in kruissteek. Al vanaf de 15e eeuw maakten ze merklappen in de westerse wereld. De oudst bekende merklap in de collectie van Museum Spakenburg is uit 1771. Op de merklappen zie je vaak veel patronen met een rijke symboliek. De meeste maaksters kenden de betekenis hiervan overigens niet. Zij kozen wat ze mooi vonden of wat hun naailerares of moeder hen voorschotelde.

Borduurlappen

Een belangrijk deel van de tentoonstelling is ingeruimd voor borduurlappen uitgevoerd in wol op stramien uit de 19e en begin 20e eeuw. Dit type borduurlappen heet ook wel Berlijns wolwerk. De patronen kwamen vaak uit Duitsland, voornamelijk Berlijn, en verschenen in grote oplagen bij gespecialiseerde uitgeverijen. Ook kwam er speciaal garen op de markt in ontelbaar veel kleuren. De patronen en het garen werden enorm populair. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook in Bunschoten-Spakenburg veel Berlijns wolwerk bewaard is gebleven.

Rode draad

Wat alle merk- borduur- en letterlappen gemeen hebben is het persoonlijk karakter van het handwerk, door generaties vrouwen beoefend. Dit vormt de rode draad. Het is bijzonder om ze in deze tentoonstelling verzameld te zien.