Aan deze en gene zijde van de dood

De dood

Schrik niet van de katafalk die prijkt voor het altaar. Deze stellage met daar bovenop een doodskist is nodig om te kunnen bidden voor vergeving van de zonden van de overledene. Eeuwenlang was de dood voornamelijk een religieuze aangelegenheid. Aan Deze en Gene zijde van de Dood gaat over kerkelijke en huiselijke rituelen en gebruiken rondom de dood. Te zien op verschillende plaatsen in het 17e-eeuwse woonhuis van Jan Hartman en in de schuilkerk op zolder.

Troost

In de katholieke traditie vonden in de kerk rituelen plaats, die vooral gericht waren op de zorg voor de ziel van de overledene. De gelovigen kregen daarbij een troostrijke boodschap mee: de dood is niet het einde, maar een nieuw begin van het leven aan gene zijde.

Herdenken

In de 19e eeuw veranderde dit. De omgang met de dood verplaatste zich als het ware ook naar deze zijde. De doden herdenken en de herinnering aan de doden levend houden, werd belangrijk voor de achterblijvers. Tegelijk was het ook een mooie gelegenheid de status van de overledene en zijn of haar familie te etaleren. Er kwamen parkachtige begraafplaatsen met grafstenen, monumenten en treurwilgen waar men kon rouwen om het verlies van de dierbare. Strikte regels en codes ontstonden omtrent kleding, interieur en hoe men zich diende te gedragen. Rouwservies deed zijn intrede en in Amsterdam at men rouwpeperkoeken of rouwkrakelingen.