Cartons Ontzet van Leiden

Brand

Na een verwoestende brand in 1552 is de Goudse Sint-Janskerk herbouwd. De van oorsprong middeleeuwse kerk krijgt prachtige nieuwe gebrandschilderde ramen, geschonken door belangrijke figuren als de Spaanse koning Filips II en stadhouder Willem van Oranje.

Cartons

Om de soms wel 22 meter hoge Goudse Glazen te maken, tekent men eerst gedetailleerde ontwerpen op ware grootte: cartons. Het is bijzonder dat deze bewaard zijn gebleven. Achter elkaar uitgerold zijn ze wel 1,7 kilometer lang. Nergens ter wereld is een vergelijkbare schat aan 16e- en 17e-eeuwse tekeningen te vinden. Ook de levensgrote cartons die zijn gebruikt bij de vervaardiging van het gebrandschilderde raam met daarop het Ontzet van Leiden zijn bewaard gebleven.

Leids ontzet

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog omsingelen Spaanse troepen Leiden. Niemand kan de stad nog in of uit, en er dreigt hongersnood. In de zomer van 1574 besluiten de opstandelingen, onder leiding van Willem van Oranje, grote delen van Zuid-Holland onder water te zetten door dijken door te steken. Het almaar stijgende water verdrijft de Spanjaarden uit hun militaire verdedigingswerken, de schansen. Dit alles is te zien op de bovenste zes cartons van het glas. We zien hoe de Geuzen in platbodems over het laagstaande water aan komen varen. Deze unieke cartons komen uit de collectie van de Goudse Sint-Janskerk.

Sowieso zijn in het museum, dat naast de Sint-Jan ligt, altijd twee van de cartons te bezichtigen. En volgend jaar, als Gouda 750 jaar stadsrechten viert, organiseren museum en kerk samen een spectaculaire tentoonstelling rondom hun unieke kunstschatten.