Jan van Goyen, Strandgezicht met visverkopers te Katwijk uit 1641

Uniek kijkje in het verleden

In het weidse strandgezicht is Katwijk links achter de duinen te zien. Als kijker sta je iets ten noorden van het dorp en kijk je naar het zuiden. Bij het dorpssilhouet ging Van Goyen waarheidsgetrouw te werk. Je ziet de hoge toren van de Andreaskerk en ook de resten van het koor, dat in 1571 door de watergeuzen werd geplunderd en verwoest. Rechts van de Andreaskerk zie je nog een toren: de Vuurbaak. Deze voor Katwijk iconische vuurtoren werd gebouwd in 1604, en was op het moment van schilderen dus nog relatief ‘jong’.

Visserij

Dat Jan van Goyen allerlei bedrijvigheid op het strand schilderde, is niet verwonderlijk: de visserij was van groot belang voor het 17e eeuwse Katwijk. Aan de kustlijn liggen vissersboten en in de verte, op zee, zie je er nog meer. Op het strand zijn ze de zojuist gevangen vis aan het veilen. Tussen de groepjes kopers staan ook visloopsters, herkenbaar aan hun grote platte hoed. Daarop droegen zij een mand met vis, waarmee zij dagelijks naar plaatsen als Leiden liepen, om daar hun handelswaar aan te bieden.

Jan van Goyen

Van Goyen blonk uit in de weergave van de hoge Hollandse wolkenlucht en het vlakke landschap. Hij schilderde vanaf 1630 met een beperkt palet waarin bruin, geel en grijs overheersen. Hij zette het landschap vaak op een schetsmatige manier neer, waarbij hij de verf in dunne lagen aanbracht. Door deze snelle werkwijze behoorde Van Goyen tot een van de meest productieve meesters van de Gouden Eeuw. Er zijn nog ruim 1.200 werken van zijn hand bekend. Ter vergelijking: voor Johannes Vermeer, die heel nauwgezet schilderde, zijn dat er 36.

Katwijks Museum heeft met steun van de Vereniging Rembrandt dit topstuk kunnen verwerven, één van de vroegst bekende schilderijen van Jan van Goyen (1596-1656).