Vrijheid van geweten

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden staat bekend als een tolerant land. Vanaf de stichting in 1588 waren hier meer vrijheden dan elders in Europa.

Eigen geloof belijden

Een belangrijke verworvenheid van de opstand tegen Filips II was vrijheid van geweten. Iedereen mocht achter zijn voordeur zijn eigen geloof belijden. Op straat was alleen het gereformeerde geloof toegestaan. Niemand werd vanwege zijn geloof ter dood veroordeeld, hoewel de katholieken wel tweederangsburgers waren en gereformeerden het alleenrecht hadden op een politieke carrière.

Gereformeerden

De gereformeerden raakten tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) ernstig verdeeld. Remonstranten waren vrijzinniger dan contraremonstranten. Het conflict eindigde met de Synode van Dordrecht (1618-1619). De meer vrijzinnige remonstranten werden verbannen en contra-remonstranten kregen het monopolie over het publieke geloofsleven. De vrijheid van geweten bleef, maar de remonstranten werden ernstig in hun vrijheden beperkt.