Fossielen, Fabels, Feiten

Tegenwoordig zien we fossielen als versteende overblijfselen van levende wezens die in het (verre) verleden geleefd hebben. Fossielen worden gebruikt om te reconstrueren hoe het leven op onze planeet zich gedurende de verschillende periodes van de aardgeschiedenis heeft ontwikkeld. Deze vanzelfsprekendheid is het resultaat van eeuwen onderzoek. Gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis was het ronduit mysterieus dat er op allerlei plaatsen opvallende stenen werden gevonden. Het is dan ook weinig verrassend dat er rond fossielen allerlei verhalen zijn ontstaan. Geologisch Museum Hofland heeft een verzameling van deze verhalen bijeengebracht en neemt ze wetenschappelijk onder de loep.

Wilde ideeën over heling en onheil

Uw medicijn, 3x daags een fossiel: Fossielen konden op allerlei manieren verwerkt worden tot medicijn. Ze werden gebruikt als tegengif voor slangenbeten, als slaapmiddel, en hielpen tegen reuma en maagklachten. De meeste toepassingen berustten op bijgeloof en hielpen de zieke niet.

Donderkeilen, bescherming tegen de bliksem? Sommige fossielen werden gedacht bescherming te bieden tegen natuurgeweld en ander onheil. Ze hielpen tegen noodweer en beschermden tegen trollen, heksen en demonen. Vingers van Petrus of geld van Maria? Fossielen waren door heiligen gevormd en boden bescherming of vertegenwoordigden het kwaad.

Intrigerende verhalen

Duik in de geschiedenis van de Würzburger Lügensteine, waarbij in de 18e eeuw hoogleraar Johann Beringer werd bedrogen met valse fossielen. Laat je verbazen door het verhaal van de Engelse abdis St. Hilda die in de 7e eeuw slangen in stenen veranderde om haar abdij in Whitby te stichten. Deze “snakestones”, werden later geïdentificeerd als Ammonieten, uitgestorven inktvisachtigen. En dan is er nog de eenhoorn, die in 1663 door een Duitse burgemeester als werkelijkheid werd beschouwd. Ontdek hoe de wolharige mammoet heeft bijgedragen aan deze legende.