Mapping Modernity - Moderniteit in kaart

Controle

De geschiedenis van de moderne tijd is de geschiedenis van controle. Over de natuur, over bevolkingen, over goederenstromen. De mens stelde zichzelf in het centrum van het universum en gebruikte kaarten om de gecompliceerde, ongrijpbare werkelijkheid te beheersen. Iedere kaart is een inkijkje in de gedachtegang van de opdrachtgevers en de manieren waarop zij de wereld naar hun hand wilden zetten.

Dit ga je zien

Je ziet de makers van de kaarten voor je: de SS-commandant die in 1939 met een paar lijnen op de plattegrond van Warschau het Joodse getto vormgaf en zo het lot van duizenden mensen bezegelde. De bezorgde ambtenaar van Rijkswaterstaat die een kaart bij zijn bazen inleverde met betere bescherming van Zeeland, twee dagen voor de Watersnoodramp in 1953. De makers van de 19e eeuwse Amerikaanse schoolatlas waarin staat welke volkeren beschaafd zijn en welke zich nog moeten ontwikkelen tot de witte standaard, als dat al mogelijk is. Hoe we met kaarten omgaan en welke invloed ze op ons hebben is gaandeweg veranderd. De digitale kaart speelt nog steeds een grote rol in onze levens, van navigatie tot huizenjacht. De papieren kaarten in deze tentoonstelling zijn nu een herinnering aan hoe we hier terecht zijn gekomen.

Een bijzondere verzameling

De tentoonstelling Mapping Modernity - Moderniteit in kaart is de kroon op het werk van de gepassioneerde verzamelaars John Steegh en Harrie Teunissen. Samen verzamelden zij in 40 jaar meer dan 19.00 kaarten en 2.500 atlassen. In hun huis in Dordrecht is ieder oppervlak bedekt met kaarten. In 2021 schonken ze hun verzameling aan de Universiteit Leiden, die spreekt van een topcollectie, ’waarschijnlijk de omvangrijkste particuliere kaartverzameling in Nederland’. Samen met Design Museum Den Bosch selecteerden ze 250 kaarten die het verhaal vertellen van onze moderne wereld waar mensen zichzelf in het centrum stelden en dachten alles onder controle te kunnen krijgen.