Awoiska van der Molen – The Humanness of Our Lonely Selves

Van buiten naar binnen

Van der Molen stuit op de ramen tijdens een reis over de zuidelijke eilanden van Japan, waar kleine huizen met verschillende materialen en op ambachtelijke wijze worden gebouwd. De muren zijn hier dun vanwege het milde klimaat. Desondanks, valt haar op, is behalve het geluid van de televisie, van zachte kousenvoeten op holle vloeren of van gerommel uit de keuken, alleen de monotone airco te horen. Geen verhitte discussies, geen hard gelach, geen vrijgeluiden. Dit is het begin van vele tochten door Japan en van haar zoektocht naar waarom deze ramen haar zo intrigeren.

Van een afstand wordt de fotograaf het dagelijks leven dat zich achter de ramen afspeelt gewaar, zonder dat het zich werkelijk aan haar openbaart. De vensters onthullen interessante vlakverdelingen in zwart-wit-grijsnuances, maar dat schaduwspel legt tegelijk ook mysterie in de dingen, want het ondoorzichtige matglas van de ramen onttrekt de binnenwereld subtiel maar resoluut aan het oog.

De introductie van kooldruk

Voor Van de Molen is de doka de plek waar zij haar beelden, weken nadat zij de ontspanknop heeft ingedrukt, opnieuw en langzaam tevoorschijn laat komen. Voor haar tentoonstelling in Huis Marseille kiest Van der Molen naast haar zo geroemde zilvergelatinedrukken voor een nieuw technisch procedé, speciaal voor de verlichte vensters. Voor het eerst gebruikt ze het negentiende-eeuwse, edele procedé van de kooldruk. Oorspronkelijk uitgevoerd met diep lampenzwart (verfpigment), is het nog steeds een van de meest houdbare druktechnieken. Vanwege het intense zwart, dat in een dunne reliëflaag op het papier ligt, past de techniek goed bij het schaduwspel dat in de foto’s zo belangrijk is. Omdat de kooldruk – een overdrachtstechniek – zo arbeidsintensief is, wordt deze nauwelijks meer beoefend. De verlichte vensters vragen echter om een geduldige blik die de tijd neemt om het beeld te laten bezinken, zowel bij de fotograaf als bij de beschouwer ervan.