Amsterdams Stadsjournaal. Activistische films 1974-1984

Misstanden

Het Amsterdams Stadsjournaal (ASJ) is een filmcollectief dat actief was tussen 1974 en 1984. Hun 36 activistische films reflecteren op maatschappelijke misstanden en sociale ongelijkheid. Ze werden niet gemaakt om te amuseren, maar om het publiek te informeren, te motiveren en politiek bewust te maken.

Actueel

Het collectief van filmmakers produceerde vanaf 1974 korte documentaires waar maatschappelijke problemen en misstanden werden aangekaart. Woningnood, de positie van de gastarbeider, de macht van het grootkapitaal, omstandigheden op de werkplek, de positie van Surinamers in Nederland, militaire dienstplicht, stadsrenovatie en de kraakbeweging. De films zijn vijftig jaar oud, maar vaak nog verrassend actueel.

Tentoonstelling en programma

In Stadsarchief Amsterdam is van 10 oktober 2025 tot en met 8 maart 2026 een gratis Haltentoonstelling over dit progressieve collectief te zien, met fragmenten uit films en het papieren archief, plus materiaal als magazines en foto's. Eye digitaliseert de 16 mm films, die uit de collecties van het Stadsarchief Amsterdam, Eye Filmmuseum en Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid komen.

Alternatief circuit en doelgroepfilms

Het Amsterdams Stadsjournaal maakte samen met andere linksgeoriënteerde filmcollectieven deel uit van een alternatief circuit waarin films buiten reguliere bioscopen werden vertoond. Daarbij richtten ze zich meer en meer op specifieke doelgroepen: arbeiders, scholieren, werklozen, arbeidsmigranten en Surinamers in Nederland. Samen met vertegenwoordigers van deze doelgroepen analyseerde het ASJ een specifiek maatschappelijk probleem, waarover vervolgens een film werd gemaakt met de bedoeling de beoogde doelgroep te stimuleren in actie te komen. Daarbij was de begeleiding van de vertoningen even belangrijk als de films zelf: een inleiding en discussie achteraf waren een integraal onderdeel van de kijkervaring.