Takkenherrie en bladmuziek

What’s in a name

Volksnamen van planten zijn vaak gebaseerd op het uiterlijk van de planten of de bloemen. Het zijn overgeleverde namen uit een tijd dat mensen weinig anders hadden dan het uiterlijk van planten om ze van elkaar te onderscheiden. Verwacht dus van de Trompetbloem geen trompetgeschal, geen carillonconcert van het Haarlems klokkenspel of een virtuoze solo van een Viool.

Muzikale planten

Er zijn ook planten waarbij de naam wel degelijk met het gebruik als muziekinstrument samenhangt. Denk maar aan Fluitenkruid, een welbekende voorjaarsbloeier uit de familie van de Schermbloemigen. De stengels zijn hol en lenen zich prima om een fluitje van te maken. Ook de Vlier laat zich eenvoudig tot een fluit omtoveren. Dat is dan niet in de naam terug te vinden maar het woord flierefluiten hangt hier wel mee samen.

Kunnen planten horen?

Onderzoek uit de jaren 70 naar de invloed van muziek op planten, leek te wijzen in de richting van een positieve invloed van klassieke muziek op de groei van planten. Dit onderzoek werd later fors onderuit gehaald. Meer recent onderzoek lijkt erop te wijzen dat planten wel degelijk een vorm van gehoor hebben. Zo produceren planten nectar met een hoger suikergehalte bij geluid op de frequentie van het gezoem van bijen en hommels en lijken wortels zich een weg te kunnen banen naar water op basis van geluid.

Ruisen en ritselen

Planten maken zelf natuurlijk ook geluid. Zo laat de wind het riet ruisen en maken de bladeren van de Ratelpopulier een ratelend geluid net als de droge zaaddozen van de Ratelaar en peulen van Brem. De vraag is of je dat als geluid maken kunt zien, omdat er, voor zover we weten, geen doel aan gekoppeld is. Het gebeurt gewoon.

Voor de kinderen

Voor kinderen is er de spannende speurtocht Fluitenkruid. Luister naar de muziek van het sap door de bomen, of maak zelf een takkenherrie! Voor wie alle vragen goed heeft, wacht een klein kadootje.