Het verhaal van het schilderij van Alva

Schilderij

In het Zeeuws Museum hangt in de bekende wandtapijtenzaal een schilderij waar je eindeloos naar kan blijven kijken. Zoveel is er te zien: een echt pronkstuk! Het heet: “Allegorie op de tirannie van de hertog van Alva in de Nederlanden” en is gemaakt naar het voorbeeld van een propagandapamflet tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648).

Oorlog

Deze oorlog begint met een opstand van Zeeuwse en Hollandse steden tegen het Spaanse hof van koning Philips II. Philips II negeert deze opstand. Hij houdt zijn regenten verantwoordelijk die in zijn naam optreden en politieke besluiten maken. Om de opstand neer te slaan, stuurt Philips II de hertog Alva naar de Nederlanden. Alva voorspelt Philips II binnen enkele maanden de opstand neer te slaan. Maar het loopt anders. Alva (1507-1582) komt in 1567 naar de Nederlanden en treedt hard op en de opstand groeit in de Nederlanden.

Duivel

Het schilderij is op zijn vroegst in 1622 gemaakt. Alva is al in 1582 al overleden. De Spanjaarden zijn in 1622 al lang uit Holland en Zeeland verdreven. Waarom dan veertig jaar later een schilderij maken waarop Alva samen met kardinaal Granvelle wordt afgebeeld met een duivel(-in?) op hun schouder? Uit alles op dit schilderij moet blijken hoe slecht Alva voor de Nederlanden is geweest. En vooral de rol van het Rooms-Katholieke geloof wordt hier aan de kaak gesteld.

Anonieme kunstenaar

We weten niet wie het het schilderij heeft gemaakt maar het is naar een voorbeeld van een ‘zinneprent’ geschilderd van de prentmaker Willem Jacobsz. Delff 1580-1638. Die prent werd weer gedrukt in Middelburg, in de drukkerij van Pietersz van de Venne, de broer van de beroemde schilder Adriaen van de Venne.